FOTOSERIE NIGERIAANSE BRUIDEN
Sluiers kleuren het lot van de bruiden
Een verhaal brengen waarin Afrikanen zichzelf kunnen laten zien, dat is de missie van de Nigeriaanse fotograaf Lakin Ogunbanwo. In zijn serie met gesluierde bruiden merken zijn landgenoten de kritische ondertoon op, die Nederlandse ogen ontgaat.
Foto's Lakin Ogunbanwo | Tekst Wim Bossema
18 januari 2022, 13:35
De Nigeriaanse fotograaf Lakin Ogunbanwo liep al anderhalf jaar met vage beelden van bruiden in zijn hoofd toen hij op de trouwdag van een goede vriendin opeens voor zich zag hoe hij zijn fotoserie zou gaan maken, met de titel ‘E wá wo mi’, ‘Kom, kijk naar mij.’
Hij werd getroffen door de enorme verwachtingen die de vrouwen worden opgelegd, een fantasiebeeld waaraan ze moeten voldoen, liefst de rest van hun leven. ‘De bruid wordt helemaal opgetut, ze moet er prachtig uitzien en dan moet ze langs de menigte gasten paraderen.’
In de cultuur van zijn Yoruba-volk worden kosten noch moeite gespaard voor deze grote dag. Maar ook bij andere volken in Nigeria neemt de bruiloft een centrale plaats in, ongeacht de religieuze achtergrond. De traditie gaat ver terug, vertelt Ogunbanwo via Zoom vanuit Lagos, waar hij woont. ‘In de cultuur van de Ibo wordt een heel stel vrouwen prachtig aangekleed met kleurige sluiers en moet de bruidegom tussen hen zijn aanstaande echtgenote zoeken.’
Ogunbanwo (1987) fotografeert in scène gezette situaties, meestal in studio’s. Hij kreeg er al heel wat onderscheidingen voor, waaronder binnenkort een verblijf van drie maanden in het Amsterdamse atelier van de Thami Mnyele Stichting, Hij begon als modefotograaf en paste later die technieken toe in vrij werk.
Daarbij laat hij zich inspireren door een rijke traditie onder fotografen in Afrikaanse landen, die van de studiofotografen van een halve eeuw geleden als de Malinese meesters Keïta en Sidibé. Maar bij hen gaat het om de personen voor de decors, terwijl bij Ogunbanwo zelfs hun gezichten nauwelijks herkenbaar zijn. Hij lacht: ‘Ja, de personen zijn bij mij ook attributen. Ik wil geen individuen laten zien maar ideeën, commentaar geven op elementen van onze cultuur.’
De series ontstaan in zijn hoofd. ‘Ik woon alleen dus ik kan de hele dag ideeën laten borrelen, er komt een beeld op of een gevoel, soms alleen een kleur. Daarna ga ik wat proberen met attributen om het idee te vangen.’ Bij die gedachten is hij uit op een ‘verhaal waarin Afrikanen zichzelf laten zien’ om zo de ‘westerse blik’, met een eenzijdig beeld van ‘Afrika’ te doorbreken. Op sociale media kunnen Nigerianen tegenwoordig volop hun eigen verhalen vertellen en beelden delen, zegt Ogunbanwo. Hij put uit die rijke bronnen, maar geeft er in zijn werk een eigen draai aan als kunstenaar.
Het publiek in Nederland ziet misschien vooral mooie, kleurrijke foto’s, zegt hij, maar Nigerianen zien de kritische onderlaag, de onderwerping van vrouwen in het huwelijk: ‘Op een tentoonstelling van deze foto’s in Lagos begon een buurvrouw te huilen bij het zien ervan.’
To read the article on De Volkskrant website here